Mài ngòi Italic

Kính chào các thành viên box Bút-Mực-Giấy, forum Handheld.vn,

Với tinh thần “em yêu khoa học”, hôm nay tôi xin giới thiệu với mọi người một thú vui mới mà không mới: Mài ngòi bút máy. Chắc hẳn trong diễn đàn đã có không ít các cao thủ mài ngòi bút máy, tuy nhiên hôm nay tôi xin phép “múa rìu qua mắt thợ” tổng hợp lại các bước cơ bản để mài ngòi tròn thành ngòi italic, “step-by-step” dành cho các thành viên có ý định “nghịch ngợm” mà chưa biết bắt đầu từ đâu. Thành thực xin lỗi mọi người vì lúc mài ngòi tôi mải mài quá, quên mất không chụp ảnh từng bước lại, đến lúc ra thành phẩm rồi mới nhớ ra, nên đành dùng hình vẽ minh họa và ảnh tái hiện :smiley:

[size=5]Trước hết: Tại sao phải mài ngòi?[/size]
Cái ngòi đang yên đang lành, viết bình thường, tự nhiên lại mài đi làm gì? Ừ thì đương nhiên là nó vẫn viết bình thường, nhưng cứ viết nhàn nhạt đều đều thế thì…bình thường quá. Đa số các bút hiện đại hiện nay đều là ngòi cứng, không flex, đầu tròn, do đó thường không có sự khác biệt giữa các nét, viết thì trơn tru đó, nhưng nét nào cũng như nét nào, không có sự khác biệt, viết lâu lâu đều đều thế thì cũng khá chán. Do đó, xu hướng của những người chơi bút “có thâm niên” là kiếm các model semi-flex hiện đại, hoặc các model flex vintage. Với ngòi flex thì chúng ta có thể chủ động tạo sự khác biệt giữa các nét. Ngoài cách dùng ngòi flex, người ta còn có một cách khác đơn giản hơn đó là dùng ngòi “italic”, sẽ cho nét thanh nét đậm tự động: Nét sổ dọc to hơn nét ngang.
[ATTACH=full]494078[/ATTACH]

Không nhiều các hãng sản xuất có lựa chọn italic cho người dùng, và nếu có thì cũng không cho nét thanh đậm rõ ràng lắm, do đó các bạn Tây thường mua bút về và gửi cho các “nibmeister” để mài ngòi tròn thành ngòi italic. Giá của dịch vụ này thường thì không dễ chịu lắm (như với John Mottishaw ở trang nibs.com thì giá mài ngòi của ông ta là 55$, chưa kể phí dịch vụ, Richard Binder cũng có giá cỡ cỡ đó, còn Mike Matsuyama có giá “dễ chịu” hơn 1 chút là 40$, phí dịch vụ 20$). Đương nhiên là họ mài thì ngon lành không bàn cãi rồi, nhưng với cái bút khoảng 3 chục đô la (Lamy Safari, Lamy Al-star…) thì tội gì chúng ta không “nghịch ngợm” chút nhỉ, hỏng thì…thôi :slight_smile:
Tóm lại, mục đích của việc tự mài ngòi là để tạo ra ngòi italic viết nét thanh đậm, thỏa mãn đam mê “bé yêu khoa học”.

** [size=5]Dụng cụ để mài ngòi[/size]**
Với tiêu chí “bé yêu khoa học”, tiết kiệm chi phí thì chúng ta sẽ sử dụng dụng cụ đơn giản, dễ kiếm và giá rẻ, bao gồm:

  1. Bút chuẩn bị “hi sinh”, bút được chọn hi sinh nên có ngòi cỡ M trở lên, nếu nhỏ hơn thì nét thanh đậm không rõ ràng lắm. (Ở đây tôi chọn bút Schneider iD ngòi M)
  2. Giấy ráp loại mịn, tôi dùng loại giấy P1000 của Nhật, mua ở phố Hàng Hòm (Hà Nội)
  3. 1 cốc nước sạch
  4. 1 lọ mực để test bút
  5. Giấy ăn
  6. Giấy viết
  7. Tâm lý sẵn sàng đối mặt với tình huống xấu nhất là…hỏng bút :slight_smile:
    [ATTACH=full]494070[/ATTACH]
    Sau khi chuẩn bị đầy đủ dụng cụ, chúng ta sẽ bắt đầu quá trình mài ngòi gồm 4 bước.

[size=5]Bước 1: Mài phẳng phần dưới ngòi[/size]
Trước hết, ta sẽ tiến hành tháo cụm ngòi-feed ra, sau đó tách riêng ngòi và feed để tránh mài vào phần feed, gây xước feed làm mất thẩm mỹ.
[ATTACH=full]494071[/ATTACH]

Sau đó đặt giấy ráp ở cạnh bàn và đặt ngang đầu bút (song song với mặt bàn) và bắt đầu mài, mục tiêu là mài phẳng phần dưới ngòi như sau:
[ATTACH=full]494086[/ATTACH]
Cố gắng để càng song song với mặt bàn càng tốt, nếu không đặt song song, ngòi bút của chúng ta sẽ có dạng bên phải (sai).
[ATTACH=full]494079[/ATTACH]

[ATTACH=full]494072[/ATTACH] Mài đều tay và không ấn ngòi xuống giấy ráp (có thể làm 2 lá ngòi tõe ra, kết quả sẽ không đều).

[size=5]Bước 2: Mài phần trên ngòi[/size]
Lật ngược ngòi bút lại và mài giống bước 1. Nhưng có 1 lưu ý nhỏ (từ kinh nghiệm đau thương của tôi) là cố gắng chỉ mài phần đầu ngòi, nếu quá tay sẽ mài vào phần ngòi, gây xước nham nhở (như hình), rất xấu.
[ATTACH=full]494073[/ATTACH]

Sau khi mài 2 mặt của ngòi, đây là kết quả chúng ta cần đạt được:
[ATTACH=full]494081[/ATTACH]

[size=5]** Bước 3: Tạo hình dạng mong muốn cho đầu ngòi**[/size]
Về ngòi Italic, có 3 dạng ngòi là thẳng, vát trái, vát phải. Tuy nhiên, dạng vát trái và vát phải tương đối khó làm, do chúng ta cần giữ ngòi bút ở 1 góc cố định khi mài để vát được góc ưng ý (nếu có máy mài thì đơn giản hơn). Do đó, tôi sẽ mài ngòi italic dạng thẳng:
[ATTACH=full]494078[/ATTACH]

Mục tiêu của chúng ta là:
[ATTACH=full]494082[/ATTACH]
Để mài được dạng này, ta sẽ dựng thẳng ngòi bút lên, đặt vuông góc với mặt bàn, sau đó mài. Chú ý mài nhẹ nhàng, không ấn ngòi xuống. Ấn ngòi xuống sẽ làm 2 lá ngòi tõe ra, khiến việc mài ngòi không đồng đều giữa 2 lá ngòi. Cố gắng giữ ngòi càng vuông góc càng tốt, và giữ đều góc vuông khi mài.
[ATTACH=full]494074[/ATTACH]
[size=5]** Bước 4: Mài bớt các góc nhọn**[/size]
Sau 3 bước trên, ngòi bút của chúng ta đã gần như hoàn chỉnh. Tuy nhiên, sau 3 bước mài sẽ để lại các cạnh sắc nhọn trên ngòi, do đó ở bước hoàn thiện này, chúng ta sẽ cố gắng mài bớt các cạnh nhọn đi. Bước này cần sử dụng lực nhẹ nhàng, mục tiêu là làm “cùn” các cạnh sắc mà không làm thay đổi hình dạng của ngòi bút.
Đầu tiên chúng ta tiến hành mài nhẵn 2 cạnh ngòi. Cầm ngòi bút nhẹ nhàng lướt trên giấy ráp như hình, liên tục mài từng bên ngòi để 2 bên được mài nhẵn tương đương nhau.
[ATTACH=full]494083[/ATTACH]

Sau khi mài nhẵn 2 cạnh, chúng ta tiến hành mài 2 mặt trên dưới ngòi:
[ATTACH=full]494084[/ATTACH] [ATTACH=full]494087[/ATTACH]
Đây là hình dạng ngòi mong muốn sau khi mài bớt các cạnh sắc:
[ATTACH=full]494085[/ATTACH]

Sau khi đã hài lòng với kết quả, chúng ta đem sửa sạch ngòi bút và cân chỉnh như bình thường. Cuối cùng là tận hưởng thành quả và cảm giác sung sướng khi tự “độ” bút của mình thôi :slight_smile:

Đây là kết quả của tôi :smiley:
[ATTACH=full]494075[/ATTACH] [ATTACH=full]494076[/ATTACH] [ATTACH=full]494077[/ATTACH]

Tham khảo:
http://www.marcuslink.com/pens/aboutpens/ludwig-tan.html

Rất đáng để trả nghiệm. Chân thành cảm ơn bác!

Em có góp ý nhỏ này :
- Lúc đầu mới tập , các bác nên thử nghiệm trên các ngòi bút rẻ tiền ( Ví dụ : Trường sa ( Hồng hà ) , bút Tàu … ) đừng vội dùng bút đắt tiền làm chuột bạch .
- Bước mài " phá " em dùng đá mài cho nhanh , bước mài mịn , em dùng giấy nhám mịn , rồi qua đá màu .
- Thao tác trong lúc mài cần chú ý : cánh tay phải di chuyển song song với ngòi , tránh tình trạng dùng cổ tay làm trụ , làm cho ngòi di chuyển theo quỹ đạo hình rẻ quạt . Đồng thời khi mài mặt dưới , khác với cách làm của bác chủ , em có độ nghiêng rất nhẹ chứ không mài hoàn toàn phẳng .
- Nét viết từ thành phẩm của bác chủ , mức độ tương phản giữa nét thanh _ đậm chưa rõ rệt .
- Bác @Lão Ngố cũng đã đóng góp nhiều ý kiến bổ ích tại thớt có chủ đề tương tự , các bác tìm đọc để hiểu thêm nhé .

Cám ơn bài viết hữu ích của bác chủ:)

Hay quá, trước toàn tự mài giờ có bài hướng dẫn cụ thể rồi :slight_smile: cám ơn bác đã chia sẻ bài viết rất hữu ích ^^

các bác mài ngòi nhiều rồi thì có thể tổng kết các lỗi gặp phải sau khi mài làm cho bút viết không được chuẩn, ví dụ như lệch 2 lá ngòi làmcong vênh lá…, hoặc là tại sao viết mực lại không ra trôi chảy chẳng hạn

Nói đúng ra đây là các bước mài ngòi stub. Nếu bỏ đi bước 4 thì là mài ngòi italic :D. Nhiều người thích viết nét chữ italic sắc nét còn mài ngòi stub có sẵn cho sắc cạnh thêm.

Em tưởng là stub là nó tròn hẳn các cạnh chứ ạ, còn italic thì chỉ mài cho đỡ gai 1 chút chứ không làm tròn hẳn cạnh. Lúc em mài xong, chưa đánh nhẵn ở bước 4, viết thử thì thấy nó cào giấy ghê quá nên lại đem đi đánh nhẵn :smiley:

Em cũng không biết làm thế nào để nó thanh đậm hơn nữa, có lẽ là mài ngòi bẹt hơn, nhưng lại sợ mài bẹt hơn thì lại gai quá, khó viết :smiley:

Đơn giản thì minh họa thế này ạ.

Round nibhttp://richardspens.com/images/ref/nibs/primer/round_shape.jpg
Stub nib Page Not Found
Italic nib Page Not Found

Chi tiết bác đọc thêm ở đây nhé: RichardsPens.com • Pens That Write Right!

Còn gai thì em nghĩ có thể do bác dùng giấy nhám chưa mịn lắm, bác thử dùng loại mịn hơn nữa xem. Nếu muốn thanh đậm hơn nữa thì chắc là mài bay luôn cái iridium point như bút mài thầy Ánh, hehe :D.

Ở bước mài các góc cho bớt nhọn , em thường không mài , mà dùng loại dũa móng tay làm bằng giấy nhám ( đã dùng rồi lại càng tốt ) vuốt rất nhẹ lên các góc ngòi , vừa vụốt vừa xoay tròn ngòi ( cả hai chiều ) . Khi nào cảm thấy vừa ý thì dừng lại .
Bác nào có sẵn giấy nhám mịn , cắt một thanh bìa cứng bề ngang lớn hơn 1cm , chiều dài tùy ý, rồi cắt giấy nhám mịn , dùng keo ( hồ ) dán lên là có cái dũa hữu dụng .
Tự nhiên hôm nay phân vân , không biết " dũa " hay là " giũa " nữa , nếu sai các bác bỏ quá cho , già thật rồi (!) .

Cám ơn 2 bác TianShan và Trọng Hiệp và các bácđã có bài hướng dẫn và chia sẻ kỹ thuật mài ngòi .
Bác Hiệp à : em nghĩ từ nào anh em mình vẫn hiểu ngay được mà , em tra cho bác khỏi lăn tăn nhé : GIŨA :dụng cụ bằng thép tôi, có khía ráp dùng để mài vật khác cho sắc hoặc cho nhẵn . ( Trích từ Tự điển tiếng Việt trang 427 của U.B.K.H.X.H.V.N , bản in năm 1988 của nhà xuất bản Khoa Học Xã Hội).Bác yên tâm rùi nhé , chúc bác khỏe và có những chia sẻ kinh nghiệm cho anh em nhé . Kính.

Em cám ơn Bác@zippen ạ . Đúng là có nhiều điều đã từng học rồi mà có những lúc lại ngập ngừng , phân vân . Mà nếu như em không lầm thì trước 30 / 4 trong miền Nam không đọc là " gờ ’ , " dờ " như bây giờ mà đọc " " giê "hay "dê ". Nôm na còn đọc là " dê dưới " hay " dê trên " . Trường hợp này đích thị là " dê dưới " bác nhỉ :stuck_out_tongue:

Kinh nghiệm của em là mài chậm bằng đá màu,không dùng đá nhám .Ngòi mài xong xoay lật hai mặt đều viết bình thường,khi đó nét bút khi sổ hoặc ấn tay sẽ cho nét thanh đậm khác nhau.Viết các biểu mẫu đơn hay giấy khen thì rất thẩm mỹ.

Cám ơn bác Tianshan đã lên hình , rất thực tế , chúc bác khỏe và nếu có những bài hay như này xin đưa lên cho Làng ta tham khảo , thực hành , học hỏi .

Cái này dùng que đè lưỡi khám em bé dán 2 mặt là chuẩn nè anh.:stuck_out_tongue:

Cái giấy ráp thanh này bên dụng cụ đồ da bán nhiều mà bác, giá cũng rẻ không mà.
Mài ngòi Italic kiểu này, bên em đặt chỉ tiêu 8h mài 200 cái, đơn giá 2000đ/cái. :smiley:

Vâng ! em cũng thường xài loại bán sẵn . Một đôi khi , mặt ráp của thanh này không được mịn như ý , em mới cắt giấy ráp của mình dán lên thôi ạ !
Dạo trước em cũng háo hức mài ngòi để thử tay nghề như mấy bác ở đây . Thật ra em vẫn thích xài ngòi tròn hơn . Với em , cái trò mài thanh đậm chỉ để tiêu khiển mà thôi . Gần đây , hễ cần , em lại ra lựa mua ngòi thanh đậm mài sẵn của Trung quốc ( 3K/ cái ) , về chỉnh sửa như ý rồi xài , học bài Phật tổ qua sông cho khỏe . Chỉ khi nào sửa ngòi hư thì mới mài giũa một chút ạ .

Còn em thì cây viết nào chính thức để viết thì đều phải tự mài ngòi cho vừa ý rồi mới xài được các bác ah :slight_smile:

Em xin chia sẻ ngòi stub hôm qua vừa ngồi mài. Ngòi vẫn còn hơi gợn gợn không so được với Pilot 78g B. Em đang định kiếm cái cây đánh bóng móng tay (nail buffer) mài tiếp cho mịn thêm.
Bút mua kèm theo 2 ngòi cỡ y xì nhau, ảnh cuối chụp trước vào sau, thấy khác nhau ghê :)).
http://i.imgur.com/T1Twa2Ol.jpg
http://i.imgur.com/RrH07g0l.jpg
http://i.imgur.com/mercdlKl.jpg

Thay vì dùng giũa bằng giấy nhám , nếu sẵn tờ giấy nhám mịn , bạn có thể làm như sau :
- Đặt thật cân mặt dưới hai lá ngòi xuống giấy nhám , sát phía cạnh giấy xa bạn hơn , góc tạo giữa bút và mặt giấy khoảng 30 độ .
- Vừa kéo bút về phía mình vừa từ từ dựng đứng dần bút lên , sao cho đến rìa của tờ giấy , bút đã tạo được một góc tù so với mặt giấy , thao tác này , áp lực cần sự cân đối và thật nhẹ nhàng cho cả hai lá ngòi .
- Làm y như vậy cho mặt dưới .
Điều này có nghĩa bạn đã Rà lại các badớ theo một mặt cầu mà đỉnh là đầu ngòi và thường mình chỉ làm một lần cho mỗi mặt
Ưu điểm của kiểu làm này là nét viết khá vuông so với dùng giũa xoay tròn bút . Nhược là góc đưa bút khi viết bị hạn chế !