Có một số tài liệu bắt đầu việc tập luyện với chữ ‘a’- chữ cái đầu tiên của bảng chữ cái alphabet và cứ thế lần lượt đến chữ cuối cùng. Tôi sẽ không đi theo cách đó mà sẽ trình bày trên cơ sở phân tích cấu trúc của chữ, sau đó sẽ định ra các nhóm chữ có cấu trúc tương đồng. Hiển nhiên, sau khi bạn xem hết tất cả phần trình bày của tôi, bạn cũng sẽ có được đầy đủ các chữ cái trong bảng alphabet.
Các nhóm chữ tôi phân chia như sau:
- Nhóm 1: i, j, t, l, f
- Nhóm 2: n, r, m, h, k, u, y
- Nhóm 3 : a, g, d, b, q, p
- Nhóm 4: c, e, o, s
- Nhóm 5: v, w, x, z
Nhóm 1: i, j, t, l, f
Trên cơ sở phân tích cấu trúc của các chữ cái, bạn có thể thấy i, j, l chính là các nét thẳng cơ bản để tổ hợp thành các chữ khác. Sự tổ hợp có thể với các đường ngang, đường cong hay đường gấp khúc.
http://i1269.photobucket.com/albums/jj595/hamzui999/i-j-t-l-f-ff_resize_zps1ad5a043.jpg
1. Chữ ‘i’ .
Có thể thấy chữ ‘i’ được bắt đầu với một nét mảnh nhỏ. Có được điều này đơn giản bằng cách đặt ngòi bút thấp hơn waist line và nhích lên phía trên bên phải một chút trước khi kéo bút xuống tạo thân chữ. Lưu ý thân chữ đảm bảo độ nghiêng đã chọn. Chuyển nét hất ở cuối chữ ‘i’ phải được thực hiện trước khi ngòi bút chạm đến base line. Nét hất được chuyển dần khỏi trục nghiêng và cần đảm bảo nét cong mượt mà.
2. Chữ ‘j’.
Bắt đầu chữ ‘j’ giống như bắt đầu chữ ‘i’ nhưng phần đuôi được kéo dài xuống gần với descender line. Tại điểm này cần thực hiện một đường gấp khúc tạo đuôi để hình thành chữ ‘j’ này.
Có 2 cách để tạo phần đuôi này.
- Cách thứ nhất là ngừng phần nét chính sau khi bắt đầu chuyển nghiêng một phần của góc gấp khúc. Sau đó thực hiện một nét ngang ngắn cũng có sự chuyển góc để nối tiếp với nét đi xuống. Cách này tuân thủ sự thuận bút (kỹ năng cốt lõi thứ hai) nhưng lại làm chậm tốc độ viết chữ. Một khuyết điểm nữa là nếu không cẩn trọng, sự khớp nối giữa 2 nét không tốt sẽ mang đến một sự xấu xí trong góc gấp.
- Cách thứ hai (tôi thường dùng cách này) là chuyển nét gấp khúc ngay và đẩy ngòi sang bên trái để tạo nét ngang. Khi bạn đã tập luyện đủ, kỹ năng này không khó và sẽ đem lại tốc độ viết cũng như sự mượt mà của góc chuyển tốt hơn.
Lưu ý nữa là tôi thường để nét đuôi cong lên một chút chứ không nằm ngang theo descender line. Điều này áp dụng cho tất cả các nét nhô lên cao hoặc xuống thấp (ở ascender line và descender line) như b, d, g, h, j, k, l, p, y sẽ làm cho chữ có nét thẩm mỹ hơn.
3. Chữ ‘t’.
Chữ ‘t’ được bắt đầu giống như chữ ‘i’ nhưng ngòi bút ở vị trí cao hơn waist line. Thông thường chữ ‘t’ có chiều cao bằng với chữ hoa, nghĩa là tầm 7 đến 7.5 lần chiều rộng ngòi (nib widths).
Chữ ‘t’ được tổ hợp từ chữ ‘i’ kéo dài phần đầu và một nét ngang. Thực hiện nét ngang này là quá đơn giản, chỉ cần lưu tâm giữ đúng góc nghiêng 45 độ của ngòi bút và kéo nó thuận bút trên waist line.
4. Chữ ‘l’.
Bạn hãy ngắm kỹ chữ ‘l’. Trông nó có vẻ như là một chữ ‘j’ quay 180 độ? Đúng là như vậy. Bạn có thể thực hiện nó theo 2 cách giống như với chữ ‘j’. Tức là :
- cách thứ nhất : tạo nét đi xuống gần giống chữ ‘i’ với một nét chuyển góc gấp khúc phía trên, sau đó thực hiện nét ngang thuận bút với sự nối tiếp đường cong của góc gấp.
- cách thứ 2 cũng là cách tôi hay thực hiện, là bắt đầu với nét ngang được đẩy ngược từ phía trên, chuyển góc với lưu ý cần sự mượt mà, sau đó kéo xuống và thực hiện nét cuối cùng như với chữ ‘i’.
5. Chữ ‘f’.
Tiếng Việt chuẩn không có chữ ‘f’. Tuy nhiên khi viết chữ hệ Latinh thì chữ ‘f’ là rất phổ biến.
Chữ ‘f’ có phải là tổ hợp của phần trên chữ ‘l’, phần dưới chữ ‘j’ và nét ngang trong chữ ‘t’ không? Thực hiện được 3 chữ ‘l’, ‘j’ và ‘t’ ở trên, tôi tin rằng không khó khăn gì để có thể viết đẹp chữ ‘f’.
Bạn sẽ cần đến 4 nét khi viết chữ ‘f’ theo quy tắc thuận bút nhưng cũng có thể chỉ cần đến 2 nét. Đó là khi bạn đã có kỹ năng viết 1 nét cho ‘l’ và ‘j’.
Tiếng Anh có nhiều từ trong đó có 2 chữ ‘f’ liền nhau (ff - vd chữ Sheaffer). Việc viết giống nhau cho cả 2 chữ ‘f’ này gây ra sự đồng đều nhàm chán và dính nét. Có thể xử lý như cách viết sau:
http://i1269.photobucket.com/albums/jj595/hamzui999/f_resize_zps175ed973.jpg
Nhóm thứ 2: n, r, m, h, u, y, k
6. Chữ ‘n’
Chữ n được nhiều người coi là chữ có kích thước chuẩn để định ra kích thước các chữ khác cho phù hợp. Do có 2 nét song song và chiều cao tiêu chuẩn, việc định kích thước chuẩn cho chữ ‘n’ sẽ dễ dàng hơn chữ ‘a’ có nét cong. Khoảng trắng giữa 2 nét song song thường bằng cỡ 2,5 lần độ rộng nét bút.
Nửa bên phải của ‘n’ bạn có thể nhận thấy nó gần giống như ‘i’.
http://i1269.photobucket.com/albums/jj595/hamzui999/dinh-co-net_resize_zps4dfffeb4.jpg
7. Chữ ‘r’
Bạn có nhìn ra chữ ‘r’ trong chữ ‘n’? ‘r’ bắt đầu giống như ‘n’ nhưng không thực hiện nét xuống cuối cùng giống ‘i’. Thực hiện nét cong và vẩy lên của ‘r’, bạn cần tập luyện và có sự tinh tế cần thiết.
http://i1269.photobucket.com/albums/jj595/hamzui999/r_resize_zpsdec58605.jpg
8. Chữ ‘m’.
‘m’ dễ được nhìn thấy như là 2 ‘n’. Bạn có thể dễ dàng thực hiện nó.
Lưu ý các nét xuống cần song song theo độ nghiêng chữ đã chọn, nếu không sẽ bị lệch trục nét như hình 2. Cũng lưu ý sự mượt mà của các nét cong, không để các góc chuyển quá nhọn hoặc quá vuông (hình 3).
http://i1269.photobucket.com/albums/jj595/hamzui999/m_resize_zpsdcf31067.jpg
9. Chữ ‘h’
Nửa dưới của ‘h’ chính là ‘n’ và nửa trên bắt đầu giống như ‘l’.
Đến đây có thể bạn đã nhận ra sự thống nhất trong cấu trúc tạo hình của các mẫu tự alphabet với sự lặp lại và xoay hướng của các nét. Thư pháp latinh với kiểu chữ Italic hóa ra dễ dàng hơn bạn tưởng.
http://i1269.photobucket.com/albums/jj595/hamzui999/h_resize_zpsb157f2b5.jpg
10. Chữ ‘u’
‘u’, thật đơn giản lại gần như chính là n xoay 180 độ. Bạn cần ngắm lại ‘n’ và kiểm soát độ nghiêng ngay từ đầu để đạt được điều này, nếu không sẽ có nguy cơ lệch trục như hình 2.
http://i1269.photobucket.com/albums/jj595/hamzui999/u_resize_zpsf0307b0b.jpg
11. Chữ ‘y’
‘y’ chính là ‘u’ được kéo dài xuống Descender line.
Phương án ở hình 2 có thể dùng trong sự phá cách trong bố cục.
http://i1269.photobucket.com/albums/jj595/hamzui999/y_resize_zpsa4239c89.jpg
12. Chữ ‘k’
k được bắt đầu giống như ‘l’ và ‘h’.
Chữ ‘k’ cần 3 nét để tạo thành. Nét thứ nhất thực hiện giống nét thứ nhất các chữ b, h.
Có 3 cách viết chữ ‘k’.
Có thể xử lý nét cuối cùng vượt xuống base line như là điểm nhấn trong bố cục của tác phẩm cụ thể (hình 3).
Nếu bạn thích cách thứ 2 và thứ 3, lưu ý để nét vòng không quá lớn gây cảm giác chữ bị nặng, không cân đối (hình 4).
http://i1269.photobucket.com/albums/jj595/hamzui999/k_resize_zpsa4b2bc98.jpg
Nhóm thứ 3 : a, d, g, b, q, p
13. Chữ ‘a’
Chữ ‘a’ cần 2 nét với kỹ năng bắt đầu bằng việc đẩy một nét ngang như bắt đầu với ‘l’, ‘h’, ‘k’.
Lưu ý một số lỗi có thể mắc phải khi viết chữ ‘a’ : góc chuyển quá vuông gây nên phần trên chữ cồng kềnh (hình 2), góc chuyển dưới nhọn gây chữ hơi xuôi (hình 3) hay cảm giác lệch trục nghiêng (slant line) (hình 4).
http://i1269.photobucket.com/albums/jj595/hamzui999/a_resize_zpsefe15333.jpg
14. Chữ ‘d’
Giống như ‘g’, ta thấy phần dưới của ‘d’ chính là ‘a’ và phần trên lại chính là của ‘l’, ‘h’, ‘k’.
http://i1269.photobucket.com/albums/jj595/hamzui999/d_resize_zps99f39ea0.jpg
Hình 1 tôi hay sử dụng, chỉ cần 2 nét.
Hình 2 theo quy tắc thuận bút, cần tới 4 nét.
15. Chữ ‘g’
Chữ ‘a’ chính là phần trên của ‘g’. Và thật đơn giản, phần đuôi của ‘g’ cũng giống như phần đuôi của ‘y’, của ‘f’.
http://i1269.photobucket.com/albums/jj595/hamzui999/g_resize_zps771c5d61.jpg
17. Chữ ‘b’
Quan sát kỹ, bạn có thể nhận ra chữ ‘b’ được bắt đầu như ‘l’, ‘h’, ‘k’ và có phần dưới giống như sự đảo ngược của ‘a’. Nhìn lại lần nữa, nó đơn giản chính là ‘g’ xoay 180 độ.
Đến đây có thể bạn sẽ nghĩ, dường như chả có gì đơn giản như thư pháp Latinh. Thực tế nó chính là đơn giản như vậy, thư pháp latinh gói gọn trong sự thống nhất về nét, về hình của vỏn vẹn 26 chữ cái.
Có 2 cách viết chữ ‘b’.
- Cách 1 sử dụng 2 nét bút. Nét đầu tiên giống như với ‘l’, ‘h’, ‘k’. Nét thứ 2 thuận bút để tạo đường cong và đẩy bút để thực hiện nét ngang nhỏ kết thúc.
- Cách 2 cần tới 4 nét theo quy tắc thuận bút.
http://i1269.photobucket.com/albums/jj595/hamzui999/b_resize_zpsf300e480.jpg
16. Chữ ‘q’
‘q’ có phần trên chính là ‘a’. Phần dưới không đơn giản chỉ là nét kéo xuống mà cần sự xử lý tinh tế hơn. Có hai kiểu chữ ‘q’.
Mặc dù trong các tài liệu thư pháp Tây phương ít thấy, tôi lại thích xử lý phần cuối chữ ‘q’ như cách thứ 1.
http://i1269.photobucket.com/albums/jj595/hamzui999/q_resize_zps9aeea3f1.jpg
18. Chữ ‘p’
Thật là dễ dàng khi bạn nhận ra, ‘p’ chính là ‘d’ quay 180 độ.
http://i1269.photobucket.com/albums/jj595/hamzui999/p_resize_zps2a812d0f.jpg
Nhóm thứ 4: c, e, o, s
19. Chữ ‘c’
Chữ ‘c’ được thực hiện gần giống phần bên trái của chữ ‘a’.
Lưu ý bạn có thể bị mắc lỗi như hình 2, góc chuyển quá vuông nên phần trên hơi nặng.
http://i1269.photobucket.com/albums/jj595/hamzui999/c_resize_zps703c6abd.jpg
20. Chữ ‘e’
Lưu ý nét vòng của chữ ‘e’ không quá lớn, cần nhỏ và cao lên trên để chữ không bị nặng (hình 2).
http://i1269.photobucket.com/albums/jj595/hamzui999/e_resize_zpsef4a2eda.jpg
21. Chữ ‘o’
Chữ ‘o’ trong Italic style tưởng đơn giản nhưng khá khó viết. Nó không phải hình tròn, cũng không giống như quả trứng. Nó nằm trong một hình bình hành và có trục tưởng tượng song song với đường nghiêng chuẩn. Nó rất dễ lệch trục nghiêng như hình 2.
Khi viết chữ nhỏ có thể không nhận ra nhưng nếu ở cỡ chữ to, bạn nên xử lý phần trên vượt qua waist line và phần dưới vượt qua base line một chút sẽ cho cảm giác chữ không bị nhỏ.
http://i1269.photobucket.com/albums/jj595/hamzui999/o_resize_zps5c362fe7.jpg
22. Chữ ‘s’
Với kỹ năng tốt, chữ ‘s’ hoàn thành chỉ với 1 nét (hình 1).
Nếu theo quy tắc thuận bút, cần tới 3 nét để hoàn thành (hình 2).
Lưu ý phần không gian trắng trong nét cong phía trên ít nhất là bằng và tốt nhất là nhỏ hơn phần không gian trắng trong nét cong phía dưới. Nếu không bạn sẽ có một chữ ‘s’ với phần đầu nặng (hình 3).
Chữ ‘s’ cần được lưu tâm với trục nghiêng tưởng tượng giống như chữ ‘o’, nếu không sẽ dễ bị lệch trục (hình 4)
http://i1269.photobucket.com/albums/jj595/hamzui999/s_resize_zps371c9239.jpg
Nhóm thứ 5: v, w, x, z
23. Chữ ‘v’
Chữ ‘v’ có 2 cách viết. Có thể viết với 1 nét bút hoặc 2 nét bút.
Tôi thích cách thứ 2 với 2 nét bút và phần bên phải nhô cao hơn waist line.
http://i1269.photobucket.com/albums/jj595/hamzui999/v_resize_zps9b0e496f.jpg
24. Chữ ‘w’
Chữ ‘w’ được thực hiện gần giống 2 lần chữ ‘v’. Lưu ý chữ ‘w’ sẽ hẹp hơn là 2 chữ ‘v’ cạnh nhau. Điều này giống như chữ ‘m’ sẽ hẹp hơn 2 chữ ‘n’ vậy.
Nếu không tinh tế, có thể chữ ‘w’ sẽ có cảm giác nặng do tất cả các nét đều đậm như hình 2.
http://i1269.photobucket.com/albums/jj595/hamzui999/w_resize_zpsf86c1eef.jpg
25. Chữ ‘x’
Chữ ‘x’ chuẩn thường theo cách thứ nhất. Nhưng tôi thường xuyên viết cách thứ 2. Trong một vài trường hợp, có thể là cách thứ 3.
http://i1269.photobucket.com/albums/jj595/hamzui999/x_resize_zpsa7c1cb7e.jpg
26. Chữ ‘z’
Chữ ‘z’ khá đơn giản. Tuy nhiên cũng lưu ý vì là chữ nghiêng, cần đảm bảo cảm giác nghiêng bằng sự lệch phù hợp ở hai điểm góc bên trái của chữ, nếu không sẽ bị lệch trục nghiêng như hình 2.
http://i1269.photobucket.com/albums/jj595/hamzui999/z_resize_zps7e81facc.jpg
Các hướng dẫn trên đây có thể nặng về thẩm mỹ của cá nhân tôi, vì vậy không dám coi là khuôn mẫu, chỉ mong là một sự tham khảo. Các bạn hoàn toàn có thể tập luyện hay viết theo cách của riêng mình.
Nếu các bạn quan tâm và hứng thú, tôi cũng muốn được trao đổi để hoàn thiện bài viết như một tài liệu tham khảo có thể giúp ích cho các bạn yêu bút giấy mực trong quá trình ban đầu tập luyện Calligraphy Tây phương.
[FONT=arial]Mỗi chữ Italic ở trên cũng như một hạt cát. Mớ chữ Italic trên cũng chỉ là một nhúm cát. Tôi mong muốn với cố gắng này của tôi, bắt đầu từ những tác phẩm đẹp được tạo ra bằng chỉ một nhúm cát Italic style đó, các bạn cũng như tôi sẽ có cảm hứng và sự kiên trì tìm hiểu, xây dựng những tác phẩm đẹp hơn nữa trong sự bao la của sa mạc thư pháp Tây phương.[/FONT]
